Nurty prawa międzynarodowego w polityce III Rzeszy usprawiedliwiające aneksję ziem polskich

Mówi się, że prawo należy przestrzegać bez względu na jego idiotyzmy. Jakie było jednak prawo międzynarodowe III Rzeszy wobec Polski - jak usprawiedliwiano rozbiór kraju?

Piotr Celej

Ponieważ interesującą przy rozważaniach kwestią jest program polityczno-prawny III Rzeszy wobec ludności polskiej, należy pamiętać, iż jego zastosowanie nastąpiło na ziemiach bezprawnie włączony w obręb Wielkiej Rzeszy( Grosse Reich) Przegrana kampania wojenna spowodowała, że cały obszar zachodniej i centralnej Polski, czyli łącznie 91,9 tyś kilometrów kwadratowych trafiło pod rządy Niemiec.

Ideologia hitlerowska wykluczała zastosowanie się do prawa międzynarodowego zarówno podczas niewypowiedzianej agresji jak i sprawowania władzy okupacyjnej. Zgodnie z niemiecką doktryna prawa międzynarodowego i doktryną prawa naturalnego państwa duże i silne maja możliwość pochłania słabszych organizmów państwowych. Zdaniem głównego ideologa prądu geofizyki K. Haushofera, zmiany terytorialne i polityczne są uwarunkowane od czynników ekonomicznych, demograficznych, a przede wszystkim rasowo-etnicznych. Rozszerzenie panowania niemieckiego miało uratować zachód przed upadkiem. Dominantem w państwie Hitlera, szczególnie po wystąpieniu w październiku 1933 roku, stał się prymat polityki nad prawem. Niemiecka ówczesna nauka prawna stworzyła prawo mniejszości narodowych (Volksgruppenrecht) oparte na kryteriach biologicznych i rasowych oraz prawo do zwierzchności nad nimi rasy aryjskiej reprezentowanej głównie przez Niemców.

Wśród niemieckich elit zacierała się różnica pomiędzy prawem międzynarodowym a polityka międzynarodową.[1] Zajęcie Polski, aneksja należących do niej ziem północnych i zachodnich oraz utworzenie z centralnych Generalnego Gubernatorstwa(Generalgouvernement) wprowadziło zmianę statusu podbitych ziem polskich. Jeszcze w połowie kwietnia 1940 Oberkommando der Wermacht zwróciło się do Auswartiges Amt czy państwo polskie istnieje de iure i czy pozostaje on w stanie wojny z Niemcami.[2] . Za podstawę do interpretacji o całkowitym zlikwidowaniu państwa polskiego uważa się decyzję Hitlera o likwidacji wojskowego zarządu ziem polskich. Oznaczało to zaprzestanie taktowania tych ziem jako znajdujących się pod occupatio bellica i możliwość nie respektowania Konwencji Haskiej o zasadach wojny lądowej z 18 października 1907 roku. Jakkolwiek władze państwowe Polski nie skapitulowały to zdaniem Niemców państwo polskie przestało istnieć a więc stosunek wierności do swego kraju przestał obowiązywać, wiec obywatele polscy stali się niemieckimi poddanymi(deutsche Schutzgenossen). Jednocześnie nie zyskiwali oni praw należnych obywatelom Rzeszy nawet, gdy zamieszkiwali obszar Ziem Zachodnich włączonych do państwa niemieckiego.  Ludność taka została włączona w struktury prawne III Rzeszy, ale rzeczywiście pozbawiona podstawowych praw obywatelskich.  We wrześniu 1939 zajmowane terytoria podlegały pod okupacje wojenną sprawowaną przez sztaby dowodzenia Wermahtu (Kommandostab) lub sztabom administracji(Verwaltungsstab).

Powstały dwa komitety zajmujące się prawnymi doktrynami wobec ziem okupowanych: Komitet Prawa Międzynarodowego (Ausshus fur Volkerrecht) i komitet do staw Prawa Narodowościowego (Ausschuss fur Nationaliatenrecht). Problem stanowiło usankcjonowanie debellacji ziem polskich przez III Rzeszę. Komitet Prawa Międzynarodowego uznał, że obszar ten nie należy do Rzeszy i po upływie kilkudziesięciu lat może uzyskać status autonomicznego departamentu, jednakże w obecnej sytuacji prawnej nie jest suwerenny podlega pełnemu zwierzchnictwu ze strony Niemiec. Jednocześnie przy pogwałceniu wszelkich prawnych standardów rozciągnięto niemieckie prawo karne na obywateli dawnego państwa polskiego. Prof. Gerber uznał, że w przypadku, gdy państwo polskie przestało istnieć stosunek wierności do dawnego kraju przestał obowiązywać, więc automatycznie stają się oni niemieckimi poddanymi (deutsche Schutzgenossen). [3]



[1] Ryszka F., Państwo Stanu wyjątkowego. Warszawa 1977, s. 254

[2] Madajczyk Cz., Faszyzm i okupacje 1938-1945 t.II, Poznań 1984, s. 16

[3] Ibidem, s.24-25

 

Tagi: