Wraz z postępującym zajmowaniem terytoriów polskich przez Wehrmacht, wkroczyły utworzone przez Heinricha Himmlera tak zwane grupy operacyjne SS (Einsatzgruppen Schutzstaffeln ) składające się z SS, Gestapo, Służby Bezpieczeństwa (Sicherhitsdienst SD) i innych formacji o charakterze policyjnym. To było preludium do wykonywania okrutnych lat okupacji.
Tym grupom przydzielono zadanie „politycznego oczyszczenia gruntu” (Politishe Flurbereinigung) z elementu przywódczego, co oznaczało wymordowanie najbardziej aktywnych społecznie i politycznie wykształconych Polaków.1 Akcja ta miała charakter polityczny i z punktu widzenia Niemiec miała na celu spowodować pozbawienie Polaków „klasy przywódczej” oraz łatwiejsze wprowadzanie administracji hitlerowskiej.
Akcje tę nazwano również „akcja inteligencja” (Intelligenzaktion) i była ona prowadzona na ziemiach wcielonych do Rzeszy od września do grudnia 1939 natomiast w Gubernatorstwie do połowy roku 1940. Informacje o osobach objętych czystkami znajdywały się na listach zwanych proskrypcyjnymi sporządzonych przez nazistowski wywiad jeszcze przed wybuchem wojny. Duży udział w przygotowaniu tych zbrodniczych list miała mniejszość niemiecka zamieszkująca ziemie II Rzeczpospolitej.
Również akta polskich urzędów i instytucji były użyte przez SD do tworzenia list, które łącznie objęły kilkadziesiąt tysięcy osób. Wszystkie osoby z wyjątkiem tych, którym udało się uniknąć przez ukrywanie się lub ucieczkę za granicę, zostały stracone w egzekucjach, które często przybierały formę publiczną. Wyroki wydawane były przez sądy policyjne (Polizei Standgericht), które w świetle prawa nie posiadały uprawnień do wydawania prawomocnych orzeczeń w sprawach karnych. Były to policyjne sądy doraźne posiadające kompetencje dla wszelkich spraw związanych z Polakami i Żydami. Wiele osób zostało również zakatowanych przez jednostki policyjne podczas przesłuchań lub aresztowania.
Ogółem szacuje się, że ramach tej akcji w 1939 roku zostało zamordowanych ponad 40 tysięcy osób w tym aż 30 tysięcy w okręgu Gdańsk-Prusy Zachodnie. Akcja ta była preludium do metod wykonywania polityki ludnościowej w okupowanej Polsce i stanowiło pierwszy etap likwidacji polskiej inteligencji.
pc
Chcesz być na bieząco z informacjami ze świata historii? Jesteśmy na facebooku polnocnej.tv. Szukaj nas na Twitterze oraz wyślij nam maila.