Piractwo istniało od samego początku żeglugi. Mało kto zdaje sobie jednak sprawę, że najprężniejsze państwo pirackie w historii nie było na morzu Karaibskim a na Bałtyku. Tam właśnie na przełomie XIV i XV wieku postrach siali Bracia Witalijscy.
Piractwo na Morzu Bałtyckim wiązało się przede wszystkim z nadużywania „prawa brzegowego”. Pozwalało ono na uzyskanie ładunku wyrzuconego statku na mieliznę, w przypadku śmierci załogi. Często wystarczało zmienić ulokowanie ognisk naprowadzających statki i wymordować załogę by uzyskać cenny towar. Według legend takim pirackim miastem miał być również i Hel.
Prawdziwa epopeja piracka zaczyna się jednak w roku 1389, kiedy to królowa duńska Małgorzata wtrąciła do lochu króla Szwecji Albrechta. Ojciec króla Albrechta, książe Meklemburgii, zebrał więc przestępców, chłopów bez ziemi i biedotę miejską. Stworzono z nich flotę, która zaopatrywała w żywność Sztokholm, stąd ich przydomek „bracia wiktualscy” zmieniony na Braci Witalijskich. Po podpisaniu traktatu pokojowego nie zaprzestali oni akcji na Bałtyku. Umocniwszy się w stolicy Gotlandi Visby rozpoczęli korsarski proceder na dobre.
Hanza była załamana ich działalnością. Do Lubeki przywieziono w roku 1396 5 tysięcy ton śledzi, co z stanem 33 tysięcy ton przed wojną oznaczało podwyżkę z 16 do 72 marek lubeckich. Przywódcą pirackiego państwa był Klaus Störtebeker. Według legendy jego nazwisko bierze się stąd, że potrafił jednym łykiem wypić czterolitrowy kufel piwa. W legendach bywa porównywany do Robin Hooda, ponieważ określenie braci witalijskich Likedeelers używane przez Klausa oznaczało dzielących po równo.
Nie pozwolono mu jednak długo cieszyć się piciem piwa. W roku 1396 wypłynęły do Visby okręty sprzymierzonych Gdańska i Danii, nadpływając od przeciwnych stron omyłkowo wydały sobie bitwę, co przedłużyło los pirackiego państwa. Dopiero osobiste zaangażowanie Wielkiego Mistrza Zakonu Krzyżackiego Kondrada von Jungingena doprowadziła w 1398 roku do wypłynięcia 10 kog i 30 mniejszych statków z 2000 piechotą oraz machinami oblężniczymi. Doprowadzili oni do zdobycia Visby, chociaż ostatnich piratów mianujących się mianem witalijskich ścigano na Morzu Północnym aż do roku 1488.
Piotr Celej
Chcesz być na bieząco z informacjami ze świata historii? Jesteśmy na facebooku polnocnej.tv. Szukaj nas na Twitterze oraz wyślij nam maila.