W niedzielę w Gdańsku rozpocznie się niezwykle uroczysty pogrzeb Danuty Siedzikówny ps. Inki, oraz Feliksa Selmanowicza, ps. Zagończyk. W uroczystościach weźmie udział sam prezydent Andrzej Duda. Na portalu „Strefa Historii” przypominamy o innych ofiarach mordów politycznych, pochowanych na Cmentarzu Garnizonowym w Gdańsku.
Gdański cmentarz Garnizonowy to jedna z najstarszych i zarazem najbardziej urokliwych nekropolii, jakie zachowały się w Gdansku. Spoczywają tu polscy legioniści służący u boku napoleona, pruscy, austriaccy i rosyjscy żołnierze, marynarze, biali Rosjanie, Tatarzy, ofiary II Wojny Światowej, a także działacze podziemia niepodległościowego. Cmentarz Garnizonowy wybudowany został w 1814. To oznacza, że jest to nastarsza czynna po dziś dzień, gdańska nekropolia.
Po II Wojnie Światowej, obok ciągle przebywających w mieście Niemców, autochtonów i przybywających tu licznie Polaków, na cmentarzu chowano także, w specjalnej kwaterze, także więźniów z gdańskiego aresztu. Więźniów kryminalnych i zbrodniarzy wojennych wieszano. Więźniów politycznych rozstrzeliwano. Wiele więziennych pochówków to osoby które nie wytrzymały ciężkich warunków przebywania w areszcie. Przed wydzieleniem kwatery więźniowie chowani byli na cmentarzu Św Barbary na Siedlcach, oraz w niedalekim rowie przeciwczołgowym.
Na Garnizonowym znajdują się 24 pochówki osob straconych, w tym 9 kryminalistów, , 3 zbrodniarzy wojennych i 10 więźniów politycznych. Wśród więźniów kryminalnych znajduje się zaskakująco wielu milicjantów, którzy zdezerterowali ze służby i zajęli się rabunkiem. Trzej zbrodniarze wojenni to Brunon Bohm. Członek NSDAP, prześladujący Polaków w Tczewie, Alfons Pietruszewski, kapo i kat z Mathausen, oraz postać starszego bosmana przedwojennej Flotylli Pińskiej i dowódcy oddziału kutrów uzbrojonych, Michała Gostomskiego, który do września 1939 roku był niemieckim szpiegiem. W 1942 roku wstąpił do według rozbieżnych relacji Kriegsmarine/SS i był komendantem portu w Pińsku, źle przy tym traktując robotników przymusowych.
Po wkroczeniu Niemców do Pińska ogłoszono w mieście, by na określony dzień zgłosili się o godz. 10.00 wszyscy byli pracownicy WPMW –cywilni i wojskowi. Polacy stawili się na miejsce zbiórki i czekali w dwuszeregu. Punktualnie o godzinie 10.00 wjechało na teren portu parę wojskowych aut. Wysiedli z nich Niemcy na czele z kapitanem SS, który najczystszą polszczyzną przemówił do zebranych.pisze M Filipowicz w książce - ,,Ludzie , stocznie i okręty" Zdumieni Polacy rozpoznali w nim znanego im dobrze z okresu międzywojennego starszego bosmana Michała Gostomskiego. Nie wierzyli własnym oczom. Jak się stało, że solidny polski podoficer stoi teraz przed nimi w mundurze kapitana SS i wzywa ich wszystkich do podjęcia pracy dla Niemców ,, bez oporu i sprzeciwu”? Herr Gostomsky objął kierownictwo stoczni. Po zakończeniu wojny, w roku 1946, rozpoznano Gostomskiego na ulicy w Gdańsku i spowodowano jego aresztowanie. Przy udziale 11 świadków z Pińska, którzy przebywali tam jeszcze w 1941 r. (jednym z nich był st.bosman F.Kozłowski), odbyła się głośna rozprawa sądowa. Zdrajca Gostomski przyznał się na rozprawie, że służąc we flocie pińskiej, był od 1936 r. na usługach wywiadu niemieckiego. Został stracony w Gdańsku przez powieszenie.i zakopany na Cmentarzu Garnizonowym.
Dziś często a mylnie mylnie dołącza się jego nazwisko, do prawdziwych ofiar represji komunistycznych w osobach:
Danuta Siedzikówna ps Inka (5 wileńska Brygada AK) , arezstowana 20 lipca 1946 roku, zamordowana 28 sierpnia 1946.
Feliks Selmanowicz ps „Zagończyk“ (5 Wileńska Brygada Ak), zaresztowany 8 lipca 1946. Zamordowany 28 sierpnia 1946.
Stanisław Kulik vel Jan Wirski ps Tarzan, Chłopicki, Kpt Leszek, Tur z oddziału ( Kadry Dywersyjne 111)przedwojenny podoficer, pancerniak, stracony 28 grudnia 1946
Jan Drelich ps „19“ ( Kadry Dywersyjne 111) Aresztowany 26 marca 1946 roku. Stracony 28 grudnia 1946.
Henryk Ernest ps. „Bogdan“, „Anglik“, (Kadry Dywersyjne 111) Aresztowany 26 marca 1946 roku. Stracony 28 grudnia 1946.
Tadeusz Mańkowski ps „Skała“ (WiN) Aresztowany 11 lipca 1946. Skazany w trybie doraźnym na karę śmierci. Stracony 25 października1946 roku.
Stefan Paczkowski ps. Drągal (WiN) W lipcu 1946 wstąpił do oddziału K 135 dzialającego w Kieleckiem, Lubelskiem i Gdańskim. Aresztowany 11 lipca 1946. Stracony 25 września 1946.
Adam Deido. Podporucznik z 1939 roku, żołnierz AK, Po 1945 w Marynarce Wojennej, między innymi jako dowdóca ścigacza ORP Bystry. W grudniu 1945 roku wstąpił do podziemnej organizacji niepodległościowej, w ktorej pełnił funkcję oficera wywiadu. Aresztowany 17 maja 1946, torturowany i skazany na karę śmierci. Wyrok wykonano 14 kwietnia 1947 roku.
Hienz Baumann. Krawiec i rolnik który strzelał do sarny ze znalezionego przypadkiem w Mausera. Aresztowany i osadzony pierwotniew Miastku, niesłusznie skazany jako dywersant, został zamordowany 9 sierpnia 1946 roku
Norbert Imbery – kolejna osoba cywilna. Niemiecki żyd z węgierskim nazwiskiem. Do Polski przyjechał w 1945 roku. Dokończyłstudia medyczne i pracował jako lekarz w Akademii Medycznej i Klinice kobiecej. Aresztowany w związku z planowaną przez niego ucieczką samolotem z lotniska we Wrzeszczu. Stracony 5 października 1950 roku.
Oprac. Bartosz Gondek.
fot. IPN
Chcesz być na bieząco z informacjami ze świata historii? Jesteśmy na facebooku polnocnej.tv. Szukaj nas na Twitterze oraz wyślij nam maila.