Kuźnia Wodna to wyjątkowy, chociaż zaniedbany zabytek techniki. Jej historia sięga XVI wieku.

Pierwsza wzmianka o kuźni nad Potokiem Oliwskim pochodzi z 1597 roku. W dokumencie wymieniony jest właściciel Hans Klinghamer, który sprzedaje budynek i okoliczne ziemie opatowi z Oliwy Dawidowi Konarskiemu. Wiadomo, że w latach 1628-1733 kuźnia należała do rodziny Remus, od roku 1830 do Daniela Mąglowskiego, zaś w latach 1918-1945 do Maxa Hansena.

W 1948 roku w kuźni zaprzestano bieżącej działalności. Budynek zaczął niszczeć, był rozkradany. Biorąc pod uwagę jego wyjątkowość, w 1957 roku opiekę nad kuźnią roztoczyło Muzeum Techniki w Warszawie.

Odbudowany budynek kuźni oraz zagospodarowany staw i okolice zostały otwarte dla turystów i gdańszczan w 1978 roku. Kuźnia Wodna w Oliwie jest jedynym tego typu czynnym obiektem w Polsce. Młot o wadze 250 kg i nożyce wodne są napędzane kołami. Mają one po cztery metry średnicy i uruchamia je woda ze stawu kuźniczego. W przeszłości były to wyjątkowe osiągnięcia techniki. Tylko w takich miejscach można było rozkuwać duże kawały metalu i wysyłać je do mniejszych kuźni. Historycznie miejsca, takie jak w Oliwie, nazywano więc młotowniami.

W ostatnich latach kuźnia była znana dzięki pokazom zabytkowych aut, rekonstrukcji historycznych oraz oczywiście prezentacjach pracy dawnych urządzeń kowalskich. Odbywały się tu też koncerty jazzowe, wystawy fotografii czy degustacje wina. Kuźnia niestety ucierpiała w wyniku powodzi, jaka miała miejsce 14-15 lipca 2016 roku, wciąż też nie wiadomo czy nadal będzie należeć do Muzeum Techniki w Warszawie, czy też trafi pod skrzydła miasta. 

fot. mat. pras.

Piotr Celej
 

Chcesz być na bieząco z informacjami ze świata historii? Jesteśmy na facebooku polnocnej.tv. Szukaj nas na Twitterze oraz wyślij nam maila.