Co znaleziono w gdańskim Barbakanie

Gotycki zespół obronny, w terminologii militarnej zwany barbakanem, zbudowano w latach 1379-1382. Pełnił on funkcję przedbramia Bramy Długoulicznej, obecnie nazywanej złotą. Po rozbudowie nowożytnych fortyfikacji przedbramie zaczęło tracić funkcje militarne.

W początku XVI wieku rozpoczęto przebudowę. W 1586 r. nowy budowniczy miejski Anton van Obpergen zwieńczył wieżę nowym hełmem, zaś w 1597 r. dobudowano do niej katownię, miejsce tortur.

Izba żałobna i pręgierz 


Miało ono specjalną "izbę żałobną". W izbie tej skazani na śmierć spędzali ostatnie trzy dni swego życia.

Na ścianie od strony Targu Węglowego znajdował się miejski pręgierz, tam też ścinano skazańców niebędących szlachcicami lub obywatelami miasta.

Pierwsza publiczna egzekucja odbyła się tam w roku 1496: ścięto kilkunastu francuskich kaprów. Na pięciu kondygnacjach Wieży Więziennej mieściło się 16 nieogrzewanych cel. Trzy z nich były o zaostrzonym rygorze, służyły do przetrzymywania groźnych przestępców i nie miały okien. Pozostałe były przeznaczone dla zwykłych przestępców. Najprawdopodobniej w piwnicy była też oubliette, czyli "zapominajka". Była to cela, do której wrzucano skazanego przez otwór w suficie, skazując go na śmierć głodową.

W XIX wieku kompleks przedbramia przejęła pruska administracja wojskowa. Najpierw urządzono tu areszt, a później magazyny wojskowe. W roku 1887 miasto wykupiło budynek. Wewnątrz mieściło się muzeum oraz księgarnie i sklepy.

Po renowacji z 2006 r. przedbramie zajmuje Muzeum Bursztynu.

Gliniane fajki, piłki do palanta i psie czaszki

Kompleks przedbramia przy Targu Węglowym, był przebadany przez archeologów. Najwięcej znalezisk pochodzi z okresu od XVII do XIX wieku, kiedy w zespole przedbramia funkcjonowało więzienie. Szczególnie dużo zabytków wykopano w... latrynie w podziemiach dziedzińca. Jak się później okazało, jest ona jednym z największych dotąd znanych tego typu obiektów w Polsce. Bardzo dużą część wystawy stanowią przedmioty używane przez więźniów i personel więzienny, w tym dzbany, miski, kufle, naczynia apteczne oraz osobiste przedmioty - talerze, łyżki, buty, fajki, elementy stroju. Ukazują różnorodność wyposażenia obiektu więziennego. Badanie zawartości dawnej latryny pozwoliło również na rekonstrukcję diety ówczesnych osadzonych i pracowników więzienia, w której znalazły się zarówno tanie, jak i luksusowe składniki potraw. Niewątpliwą ciekawostką są czaszki psów ze śladami cięć ostrym narzędziem. Mimo że wewnątrz zespołu przedbramia nie wykonywano wyroków śmierci, odsłonięto również szczątki ludzkie jako swoiste świadectwo mrocznej historii obiektu. Znaleziono również piłeczki, prawdopodobnie do gry w palanta, z 1. połowy XX wieku. Osobną część wystawy stanowią cegły i kafle. Dzięki nim pokazano sposób ogrzewania wybranych pomieszczeń. Na wystawie porównane zostały wykopane też cegły na przestrzeni dziejów i wyroby kowalskie: zamki i okucia drzwiowe oraz okienne.

Piotr Celej

Tagi: