Jedynymi z najgłośniejszych zamachów dokonanych przez IRA były te, które miały miejsce dnia 27 sierpnia 1979 roku. Niezwykłość tych aktów terroryzmu, polega na tym, iż dwie akcje zostały przeprowadzone jednego dnia, na przeciwległych wybrzeżach wyspy irlandzkiej. Pierwszy z zamachów miał miejsce na zachodnim wybrzeżu Irlandii, w hrabskie Sligo, natomiast do drugiego doszło w miejscowości Warrenpoint nad jeziorem Carlingford położonym na wybrzeżu wschodnim.
Ofiarą pierwszego z zamachów był Lord Louis Frances Victor Albert Nicholas, pierwszy hrabia Mountbatten z Birmy, ostatni wicekról Indii. Lord Mountbatten był członkiem brytyjskiej rodziny królewskiej. Miał on za sobą świetną karierę w marynarce wojennej, gdzie m.in. służył jako naczelny dowódca sił aliantów w Azji Południowo-Wschodniej.
Zabili dwójkę dzieci
Dnia 27 sierpnia 1979 roku, około godziny jedenastej trzydzieści, Lord Loius Mountbatten, wraz z sześcioma członkami rodziny udał się na wycieczkę łodzią „Shadow V”. Łódź, osobiście sterowana przez Lorda Mountbatten, odbiła od brzegu w rybackiej wiosce Mullaghmore. Po okrążeniu pobliskiego cypla, w odległości około 100 jardów od brzegu, zdetonowany został wcześniej umieszczony na łodzi ładunek wybuchowy. Świadkowie zdarzenia zeznali, iż „ogromny wybuch rozerwał łódź na kawałeczki”. Wskutek eksplozji życie straciły trzy osoby, w tym sam Lord Mountbatten. Pozostałymi ofiarami był czternastoletni wnuk Lorda, Nicholas Knatchbull oraz piętnastoletni chłopiec, pomagający przy obsłudze łodzi Paul Maxwell. Czwarta ofiara zamachu, Lady Dowager Brabourne zmarła w wyniku obrażeń następnego dnia.
Analizując powody, dla których doszło do zamachu, wskazać należy, że pomimo faktu, iż w czasie miesięcznych wakacji w zamku Classybawn, Lordowi Mountbattenowi towarzyszyła ochrona, to przez pozostałą część roku zamek był obserwowany jedynie przez dwóch policjantów, żaden z których nie przeprowadził oględzin łodzi przed wypłynięciem. Co więcej, łódź była przycumowana w publicznej przystani w wiosce Mullaghmore, bez jakiejkolwiek ochrony, a częste występy medialne Lorda, w tym film dokumentalny o jego życiu, mogły wskazać zainteresowanym terrorystom wszelkie okoliczności niezbędne do zaplanowania zamachu. Wspomniany powyżej film przedstawiał coroczne wakacje ofiary zamachu, włącznie z ujęciami gdzie Lord Louis przebywa na łodzi Shadow V. Brak jakiejkolwiek ochrony czy nawet nadzoru nad łodzią powodował, że praktycznie każdy mógł dostać się na nią i podłożyć bombę w maszynowni, która nie była nawet zamykana. Jeszcze w tym samym roku sprawca zamachu został ujęty.
Dnia 23 listopada 1979 roku, zakończył się proces członka PIRA (Provisional Irish Republican Army) Thomasa MacMahona i został on skazany na dożywotnią karę pozbawienia wolności jako winny śmierci Lorda Mountbatten oraz pozostałych trzech osób. MacMahon wraz z wieloma innymi działaczami IRA został uwolniony w 1998 roku w związku z „Porozumieniem Wielkopiątkowym”.
Konkludując, wskazać należy, iż nawet w samych szeregach IRA zamach na Lorda Mountbattena wywoływał kontrowersje. Niektórzy członkowie uznali go za dobry cel politycznego zamachu w związku z jego zaangażowaniem w kolonializm jako wicekróla Indii, natomiast inni uznali, iż zabójstwo starszego człowieka podczas wakacji będzie aktem zbędnym i mogącym być odebranym jako tchórzliwy. Konsekwencją zarówno tego zamachu, jak i opisanego poniżej było nasilenie się wrogości rządu Margaret Thatcher do organizacji oraz jej celów politycznych.
Kolejny chłopiec ofiarą terrorystów
Kilka godzin po tragicznych wydarzeniach w Mullaghmore doszło do drugiego zamachu zorganizowanego przez IRA. Dwaj członkowie ugrupowania zajęli pozycję w punkcie obserwacyjnym po stronie Republiki Irlandii z widokiem na Narrow Point ja jeziorze Carlingford. Po stronie północnoirlandzkiej ciągnęła się autostrada, gdzie IRA przeprowadziła zasadzkę. O godzinie 15 z Bazy wyjechały ciężarówki z trzydziestoma żołnierzami drugiego Batalionu Spadochroniarzy kierując się do miejscowości Newry. O godzinie szesnastej czterdzieści konwój wjechał w pole widzenia terrorystów i minął stojący przy autostradzie wóz z sianem zawierający pięćset funtów ładunków wybuchowych, które zostały zdetonowane przez członków IRA osadzonych na jeziorze. W wyniku eksplozji wywróciła się ostatnia ciężarówka konwoju, a jadących w niej siedmiu żołnierzy poniosło śmierć na miejscu. Eksplozja spowodowała wybuch amunicji wiezionej w ciężarówkach, powodując kolejne pożary. Żołnierze, którzy przeżyli zamach odpowiedzieli ogniem w kierunku grupy ludzi po przeciwnej stronie jeziora. Ofiarą ostrzału padł przypadkowy chłopiec łowiący ryby. Terroryści zapoznani z taktyką armii brytyjskiej przewidzieli reakcję na pierwszy wybuch. Żołnierze brytyjscy zebrali się w stróżówce pobliskiego zamku, gdzie wcześniej ustawione zostały bańki z mlekiem zawierające kolejne ładunki materiałów wybuchowych. Obserwujący ich członkowie IRA poczekali aż cały oddział zbierze się wokół stróżówki i zdetonowali kolejną bombę około 20 minut po pierwszej eksplozji. Z relacji fotografa prasowego Petera Molloy’a, który znajdował się nieopodal i starał się zrobić zdjęcia ataku, efekt wybuchu był przerażający, gdyż ładunki rozerwały ciała spadochroniarzy, a ich kończyny, klatki piersiowe i głowy zostały porozrzucane po ulicy, wisiały na pobliskich drzewach lub unosiły się na powierzchni rzeki.
Zasadzka w Warrenpoint była wielkim zwycięstwem propagandowym dla IRA oraz niosącym największe żniwo śmierci atakiem w czasie „Kłopotów”. IRA wprost oświadczyła, że celem ataku został Regiment Spadochroniarzy w związku z ich udziałem w tragedii „Bloody Sunday” w London Derry, natomiast sam zamach miał charakter odwetu za śmierć irlandzkich cywili. Generał James Glover, dowódca sił brytyjskich w Północnej Irlandii określił ten zamach jako jeden z najlepiej zaplanowanych w całej kampanii IRA.
Jak wskazano powyżej, opisane zamachy miały charakter odwetu za wydarzenia w London Derry znane jako Krwawa Niedziela. Wydarzenia z 27 sierpnia 1979 roku znacznie podbudowały morale IRA oraz wywołały zamierzony efekt psychologiczny i polityczny. Można było uniknąć śmierci Lorda Louisa Mountbattena, gdyż zarówno on, jak i jego doradcy mogli przewidzieć, iż w związku z narastającym napięciem politycznym wynikającym przede wszystkim z tragedii w London Derry, spędzenie wakacji w pobliżu granicy z Północną Irlandią stanowiło zagrożenie. Również opieszałość w ochronie łodzi ofiary i upublicznianie jego corocznych zwyczajów spowodowały, iż zamach doszedł do skutku. W przypadku zamachu w Warrenpoint, IRA wykazała się doskonałym przygotowaniem i znajomością taktyk wojsk brytyjskich, co poskutkowało wyjątkową skutecznością tej operacji. Zdaniem autora te dwa zamachy stanowią wierne odbicie całości działalności IRA, gdzie ofiarami są zarówno żołnierze, jak i przypadkowa ludność cywilna, w tym wypadu również nastoletnie dzieci.
Chcesz być na bieząco z informacjami ze świata historii? Jesteśmy na facebooku polnocnej.tv. Szukaj nas na Twitterze oraz wyślij nam maila.