Jednym z najsłynniejszych zamachów przeprowadzonych przez ETA było zabójstwo Hiszpańskiego premiera Admirała Luisa Carrero Blanco. Organizacja zyskała wokół niej światowy rozgłos swojej walki.
W momencie zamachu, Luis Carrero Blanco był ministrem dopiero od sześciu miesięcy. Został on mianowany na stanowisko w momencie, gdy Generał Franco postanowił oddzielić obowiązki głowy państwa od obowiązków przewodniczącego rządu. Premier Blanco miał wielu przeciwników co wynikało z jego poparcia dla reżimu Francisco Franco, tłumieniu opozycji oraz dążeniom do przywrócenia w Hiszpanii ustroju monarchii. Został on uznany za jednego z działaczy, którzy przywrócili rządy króla Juana Carlosa. Luis Carrero Blanco był przeciwnikiem wprowadzenia europejskiego stylu rządzenia pomimo rozwijających się w Hiszpanii handlu i turystyki.
Dnia 20 grudnia 1973 roku około godziny dziewiątej trzydzieści Premier Blanco wraz z kierowcą znajdowali się w samochodzie, pod którym doszło do eksplozji nieopodal kościoła im. Świętego Franciszka Borgiasza. Eksplozja była tak silna, że samochód wraz z pasażerami przeleciał przez dach i wylądował na tarasie budynku znajdującego się po drugiej stronie kościoła, powodując wielkie zniszczenia. W eksplozji zginęli ochroniarz Premiera oraz kierowca samochodu, a cztery inne osoby zostały ranne. Sam Premier zmarł około godziny dziesiątej piętnaście w szpitalu. Zdaniem hiszpańskiej policji, ładunek został zdetonowany z pobliskiej piwnicy. O godzinie dwudziestej trzeciej tego samego dnia, ETA oznajmiła, iż to oni stali za zamachem za pomocą transmisji przesłanej przez Radio Paris. Godzinę później, wiceminister Torcuato Fernandes-Miranda potwierdził tę wiadomość.
Przygotowania działaczy ETA do porwania i zabójstwa
Z relacji Angela Amigo, działacza ETA aresztowanego w 1973 roku, zamach przeprowadziło dwóch działaczy Jesus Zugarramurdi (znany jako „Kiskur”) oraz Jose Miguel Benaran (znany jako „Argala”). Zdaniem Amigo, Argala w roku 1972 kilkakrotnie odwiedzał Madryt w celu nawiązania kontaktów z hiszpańską lewicą, zorganizowania infrastruktury w stolicy oraz zbadania możliwości przeprowadzenia ataku, który odciągnąłby uwagę od regionu baskijskiego. Informacji o nawykach Premiera udzieliła Argali Eva Forest, była działaczka komunistyczna, która popierała ruchy separatystyczne.
Od niej Argala dowiedział się, iż ówczesny wicepremier Blanco każdego dnia uczestniczy w mszy, gdzie towarzyszy mu tylko jeden ochroniarz. Początkowo, ETA planowała porwanie wówczas jeszcze wicepremiera Blanco w celu wynegocjowania uwolnienia stu pięćdziesięciu członków ETA, którzy znajdowali się w więzieniach. Kilku działaczy osiedliło się w Madrycie pod koniec roku 1972, by przygotować porwanie. Wynajęli kilka domów, oraz sklep z ubraniami, gdzie zamierzali przetrzymywać zakładnika. Planowanie akcji trwało do kwietnia 1973 roku, kiedy niefortunnie dla niedoszłych porywaczy, jeden z przywódców ETA – Txikia, został zabity w strzelaninie w baskijskim mieście Algorta, a do sklepu gdzie przetrzymywany miał być Blanco wtargnęli włamywacze zmuszając terrorystów do opuszczenia obiektu. Przez kolejnych kilka miesięcy ciągle dochodziło do zmian w kierownictwie ETA.
W tym czasie członkowie wyznaczeni do przeprowadzenia zamachu wybudowali skrytkę na broń w środku apartamentu udostępnionego im przez Evę Forest. W skrytce miał docelowo być przetrzymywany Luis Carrero Blanco. Dnia 9 czerwca 1973 roku członkowie ETA zostali zaskoczeni przez wiadomość, iż Generał Francisco Franco mianował Luisa Carrero Blanco premierem Hiszpanii. Członkowie ugrupowania postanowili przełożyć jakiekolwiek dalsze działania na wrzesień. Nowa pozycja Carrero szła w parze z rozszerzeniem jego ochrony, co stwarzało kolejny problem dla ETA. Na tym etapie plan porwania przekształcił się w plan zabójstwa, jednak ETA nie wiedziała jak przeprowadzić taki zamach.
Po wielomiesięcznych planach dotyczących Luisa Carrero Blanco, Argala przedstawił władzom ETA plan zabójstwa. Polegał on na wykopaniu tunelu prowadzącego pod ulica, którą przejeżdżał codziennie Blanco. Ułatwiła to okoliczność, iż nieopodal, na parterze znajdował się lokal do wynajęcia. Władze ETA zatwierdziły plan Argali. Atak pierwotnie miał mieć miejsce dzień wcześniej, jednak tego dnia Sekretarz Stanu Stanów Zjednoczonych Ameryki miał przyjechać do Madrytu, a ambasada USA mieściła się nieopodal. Ostatecznie rankiem 20 grudnia 1973 roku, pod ulicą podłożone zostało 75 kilogramów ładunków wybuchowych.
Zemsta i rozgłos
Angel Ugarte, członek służb specjalnych operujących na terenie baskijskim przyznał, iż tego dnia ETA osiągnęła trzy wielkie cele: pomściła wszelkich zabitych dotychczas członków, przeprowadziła głośną medialnie akcję, która zwróciła na ich sprawę i organizację uwagę świata i zadała cios reżimowi Generała Franco. Ugarte dodał również, iż pod rządami Luisa Carrero Blanco reżim mógł stopniowo zmierzać ku demokracji. Członek służb był zadziwiony brawurową akcją młodych działaczy ETA i nie podaje w wątpliwości faktu, iż to właśnie oni z pomocą Evy Forest dokonali tego zamachu.
Wartym wspomnienia jest fakt, iż śmierć premiera miała miejsce 15 minut przed rozpoczęciem procesów dziesięciu wiodących działaczy opozycji reżimu Generała Franco, w tym członków ETA aresztowanych w madryckim kościele osiemnaście miesięcy wcześniej pod zarzutem brania udziału w bezprawnym zbiorowisku. Tysiące demonstrujących wyrażało swój sprzeciw wobec tej sprawy, doszło już także do starć z policją. Komentatorzy zdarzenia powiązali śmierć Luisa Carrero Blanco z opisanym powyżej kontrowersyjnym procesem.
Powyżej opisany zamach był swojego rodzaju kamieniem milowym dla ETA. Było to drugie zorganizowane przez tę organizację zabójstwo, gdzie pierwszym był zamach na szefa policji w mieście Gipuzkoa – Melitona Manzanasa, który skutkował masowymi aresztowaniami wielu kluczowych przywódców. Ugrupowanie zyskało sławę jako jedno z najbardziej skutecznych ruchów narodowych. Wielkim zaskoczeniem chociażby dla wspomnianego wyżej członka służb specjalnych był fakt, iż akcja przeprowadzona była przez osoby bardzo młode. Sam pomysłodawca i główny kierownik zamachu, Miguel Benaran (Argala) , miał zaledwie 24 lata.
Chcesz być na bieząco z informacjami ze świata historii? Jesteśmy na facebooku polnocnej.tv. Szukaj nas na Twitterze oraz wyślij nam maila.