Kanał Sueski wąskie gardło światowego handlu. Trzy słowa o historii

Wystarczyło by jeden statek stanął w poprzek i znaczna część transportu morskiego stanęła. Taka sytuacja zdarzyła się właśnie na Kanale Sueskim - pierwszy raz w jego historii. Nie wiadomo jak długo potrwa ta swoista morska blokada, ani w jakim stopniu będziemy odczuwać ją w sercu Europy. Dlaczego Kanał Sueski jest tak ważny? Jakie ciekawostki się z nim wiążą i czy pracowali przy nim Polacy?      
 
Kanał Sueski został zbudowany na terenie Egiptu w drugiej połowie XIX wieku. Zlokalizowano go w charakterystycznym przewężeniu lądu, które już od starożytności było postrzegane jako doskonałe miejsce, by połączyć Morze Śródziemne z Morzem Czerwonym. Pierwsze podejścia do przekopania kanału odbyły się za panowania Necho II (609–594 p.n.e.), czyli w epoce saickiej, kiedy to wykonano połączenie między odnogą Nilu a Jeziorem Gorzkim. Trasa w kolejnych wiekach była zaniedbywana i odnawiana, a w 767 r. ostatecznie zamknięta przez kalifa Al-Mansura.
 
 
Wizja dawnych władców została ostatecznie zrealizowana w latach 1859–1869 w nowym miejscu, które zostało uznane za najkrótszą i najbardziej odpowiednią trasę do realizacji tego przedsięwzięcia. Zgoda na budowę kanału została wydana przez wicekróla Muhammada Saida Paszę w 1854 r. dzięki działaniom francuskiego dyplomaty Ferdinanda de Lessepsa, a rozpoczęcie prac nastąpiło 5 lat później. Początkowo korzystano z pracy przymusowej robotników egipskich, potem ściągnięto sprzęt i ludzi z Europy, w tym polskich inżynierów. W 1869 r. nastąpiło jego otwarcie, a w 1882 r. trafił pod pełną kontrolę Wielkiej Brytanii.

 

Gdzie leży Kanał Sueski?

Północne wejście kanału znajduje się w mieście Port Said, następnie trasa biegnie przez Jezioro Krokodyli, Wielkie Jezioro Gorzkie oraz Małe Jezioro Gorzkie, by skończyć się w Suezie , na krańcu Zatoki Sueskiej. W momencie oddania do użytku kanał miał 164 km oraz głębokość 8 m. Po kilku modernizacjach osiągnął długość 193 km oraz średnią szerokość 205 m, zaś głębokość Kanału Sueskiego to 24 m. Mogą przepływać nim statki o zanurzeniu do 20 m. Aby umożliwić mijanie się większych statków, zadbano o wybudowanie zatok zlokalizowanych co 10 km. Przepustowość kanału przekracza 60 statków na dobę. Przykładowo w 2008 r. przepłynęło nim ponad 21 tys. jednostek.

Ciekawostki na temat Kanału Sueskiego

Każda tak spektakularna budowa niesie ze sobą wiele sukcesów i porażek, a także interesujących faktów, które warte są upamiętnienia. Historia Kanału Sueskiego również obfituje w takie ciekawostki – przytoczmy kilka z nich.

Przy powstawaniu kanału pracował polski hydrotechnik Stanisław Janicki , który wyjechał do Egiptu i od 1859 r. rozpoczął ścisłą współpracę z Ferdynandem Lessepsem, kierownikiem całej budowy. Polak nadzorował prace nad północną częścią drogi. Za swoje zasługi został nagrodzony najwyższym francuskim odznaczeniem – Wielkim Krzyżem Orderu Narodowego Legii Honorowej. W pracach uczestniczył także inżynier Mieczysław Geniusz.

Epidemia cholery i febry w 1865 r. spowodowała podczas budowy silny kryzys, który jednak udało się zażegnać.

Podczas uroczystego otwarcia Kanału Sueskiego 17 listopada 1869 r. obecny był między innymi Franciszek Józef i francuska cesarzowa Eugenia. Odbyła się uroczysta defilada międzynarodowej eskadry z Port Said aż do Suezu.

W latach 2014–2015 powstał dodatkowy odcinek kanału, tzw. Nowy Kanał Sueski. Inwestycja została zrealizowana na długości 72 km. Wybudowanie równoległej drogi umożliwiło jednoczesny ruch statków w obu kierunkach, co skróciło czas pokonywania trasy średnio z 22 do 11 godzin i znacznie zwiększyło przepustowość kanału. Zgodnie z oczekiwaniami wpłynęło także na znaczne zwiększenie dochodów zarządu Kanału Sueskiego.

Tunel i mosty Kanałem Sueskim

Są trzy sposoby, by dostać się z części Egiptu zlokalizowanej na kontynencie afrykańskim na Półwysep Synaj po drugiej stronie kanału. Most nad Kanałem Sueskim (inaczej zwany Mostem Przyjaźni Egipsko-Japońskiej lub Mostem Pokoju Mubaraka) znajdujący się na północnym odcinku kanału (w okolicach Al-Kantara) umożliwia transport drogowy. Ma długość niemal 4 km, a jego wysokość to 70 m. Został wykonany dzięki wsparciu japońskiego rządu i otwarty w 2001 r. Most El Ferdan umożliwia zaś ruch kolejowy w obu kierunkach. Powstał w 2001 r. w odległości 20 km na północ od portu Ismailia i jest nazywany najdłuższym mostem obrotowym na świecie – konstrukcja liczy aż 340 m. Tunel Ahmeda Hamdiego znajduje się w południowym odcinku kanału, pomiędzy Małym Jeziorem Gorzkim a portem w Suezie. Powstał w 1983 r., a w latach 1992–1995 został gruntownie przebudowany z powodu przecieków. Ma długość 1,6 km i umożliwia transport drogowy między Półwyspem Synaj a pozostałą częścią Egiptu.

 

oprac. KLB

info/foto/wikipedia

 

Chcesz być na bieząco z informacjami ze świata historii? Jesteśmy na facebooku polnocnej.tv. Szukaj nas na Twitterze oraz wyślij nam maila. 

Tagi: