Żydowska świątynia w gdańskim Śródmieściu była reprezentatywną budowlą. Stanowiła symbol przynależności Żydów do społeczności tego miasta. Niestety, wraz z wybuchem II wojny światowej i następnie wcieleniem Wolnego Miasta Gdańska do III Rzeszy musiała zniknąć.
Wielka Synagoga w Gdańsku została wybudowana w latach 1885-1887. Na jej wzniesienie środki przeznaczyły żydowskie gminy reformowane z dzielnic miasta: Wrzeszcz, Szopy, Winnica, Stare Szkoty i z ul. Szerokiej. By świątynia była jak najokazalsza ściągnięto najlepszych architektów berlińskich.
Budynek stanął w Śródmieściu, w najbardziej reprezentatywnej części Gdańska. Miała stanowić symbol przynależności społeczności żydowskiej do tkanki miejskiej. W Wielkiej Synagodze w Gdańsku mogło zgromadzić się nawet 2000 osób. Budynek był zelektryfikowany i ogrzewany.
Gdańsk, który dziś znajduje się w granicach Polski, w czasie budowy Synagogi, należał do Cesarstwa Niemieckiego. Państwo to zabrało przemocą Polsce ten obszar w XVIII w. w czasie rozbiorów. Gdy w 1918 r. zakończyła się I wojna światowa i Polska odzyskała niepodległość, po 1920 r. Gdańsk stał się wolnym miastem, będącym w unii celnej z Polską. Polacy odpowiadali za politykę zagraniczną i obronę miasta. Mogli korzystać z gdańskiego portu i kierowali koleją oraz pocztą. W mieście mieszkało wielu Niemców, którzy mieli tam duże wpływy.
Gdy w latach 30. XX w. niemieccy naziści doszli do władzy , przed Synagogą postawiono wartę, która chroniła świątynię przed atakami – dwa razy próbowano ją podpalić. Żydzi w obawie przed dewastacją zaczęli wyprzedawać wyposażenie świątyni do polskich miast: m.in. do Krakowa i Warszawy. Archiwum zaś wywieziono do Jerozolimy, a zbiory przedmiotów związanych z Żydami do USA. Księgozbiór znalazł schronienie w Wilnie – w mieście, które wówczas znajdowało się w Polsce.
Ostatnie nabożeństwo odbyło się w niej 15 kwietnia 1939 r. Na płocie okalającym Synagogę, Niemcy wywiesili transparent z napisem: „Przybądź kochany maju i uwolnij nas od Żydów” i zaraz na początku maja 1939 r. niemieckie władze rozpoczęły rozbiórkę świątyni.
Dziś na części terenu dawnej Synagogi znajduje się Gdański Teatr Szekspirowski, a . na placu pozostałym po rozebranej świątyni odtworzono zarys jej ścian.
Chcesz być na bieząco z informacjami ze świata historii? Jesteśmy na facebooku polnocnej.tv. Szukaj nas na Twitterze oraz wyślij nam maila.