95 lat Komendy Portu Wojennego Gdynia

W piątek, 24 kwietnia, odbyły się uroczystości związane z obchodami 95. Rocznicy sformowania Komendy Portu Wojennego Gdynia – największej jednostki logistycznej w Marynarce Wojennej.

Obchody rocznicowe rozpoczęły się o godzinie 08:30 w Kościele Garnizonowym mszą świętą w intencji kadry i pracowników wojska Komendy Portu Wojennego. Następnie odbyło się uroczyste przekazanie do użytku Sali Tradycji KPW Gdynia, podczas którego kmdr w st. spocz. Jan Fursewicz, dowódca KPW Gdynia w latach 1968-1984, przekazał pamiątki związane ze swoją służbą. Podczas uroczystego apelu przy basenie portowym nr IX, została odczytana decyzja Ministra Obrony Narodowej o przejęciu przez Komendę Portu Wojennego Gdynia, dziedzictwa tradycji po rozformowanym Gdyńskim Oddziale Zabezpieczenia MW oraz o nadaniu KPW Gdynia imienia patrona, generała brygady Stanisława Dąbka. Odbyła się też ceremonia przepięcia odznaczenia Krzyża Srebrnego Orderu Wojennego Virtuti Militari ze sztandaru rozformowanego Gdyńskiego Oddziału Zabezpieczenia MW na sztandar KPW.

Obchody 95. Rocznicy Sformowania Komendy Portu Wojennego Gdynia zakończyła uroczysta zbiórka w klubie 3. Flotylli Okrętów, podczas której zostały wręczone odznaki pamiątkowe i medale okolicznościowe. Na uroczystościach obecny był Inspektor MW kontradmirał Marian Ambroziak oraz kadra i pracownicy wojska morskiego rodzaju Sił Zbrojnych.

Z historii KPW Gdynia

Datą oficjalnego rozpoczęcia działalności Dowództwa Wybrzeża Morskiego i bezpośrednio podporządkowanej mu Komendy Portu Wojennego w Pucku jest 28 kwietnia 1920 roku. W tym dniu w rozkazie dziennym Departamentu Spraw Morskich ogłoszona została treść rozkazu ministra spraw wojskowych: „Mianuję szefa Sekcji Personalno-Szkolnej Departamentu Spraw Morskich - pułkownika marynarki PANASEWICZA Witolda Dowódcą Portu Wojennego w Pucku i polecam mu tymczasowe pełnienie funkcji Dowódcy Wybrzeża”.

Trudne początki - dzielenie portu z kutrami rybackimi

Port wojenny w Pucku uruchomiono wczesną jesienią 1920 roku W pierwszej fazie zorganizowano podręczne warsztaty remontowe pod kierunkiem chor. Bronicza, utworzono skład węgla oraz doprowadzono z przystani słodką wodę. W swych początkach port dysponował motorówką oraz 2 małymi zakupionymi w Finlandii holownikami: „Krakus” i „Wanda”. Pogłębienie podejścia do portu i wykopanie przejścia w ławicy piasku zwanej „Depką” umożliwiło dochodzenie do portu jednostkom o zanurzeniu do 4 metrów. W przystani mogły cumować jednocześnie 2 trałowce, albo 1 kanonierka. Postoje okrętów ograniczano w czasie, by umożliwiać korzystanie z przystani kutrom rybackim. Ze względu na warunki hydrograficzne i techniczne port w Pucku nie miał w tamtych czasach szans na rozbudowę.

KPW Gdynia - główne wsparcie okrętów obrony wybrzeża

W 1922 roku, w związku z wejściem w życie przepisów związanych z pokojowa organizacją Marynarki Wojennej, pojawia się po raz pierwszy pełna nazwa „Komenda Portu Wojennego Gdynia”. Od początku postępom budowy nowej bazy - portu w Gdyni - towarzyszyło duże zainteresowanie kadry, która przyglądała się wykonywaniu bieżących zadań w Pucku, dotyczących zabezpieczenia warunków bazowania dla okrętów floty, (z których większe korzystały z portu w Gdańsku). Od 23 marca 1939 roku do rozpoczęcia działań obronnych stan jednostek lądowych wzrósł ze 130 do około 500 oficerów i z 3500 szeregowych do około 14000 (oprócz Helu). Dowództwo Lądowej Obrony Wybrzeża, nie dysponujące kwatermistrzostwem, funkcję zaopatrzenia jednostek lądowych powierzyło KPW Gdynia, zajmującej się przede wszystkim zabezpieczeniem materiałowym floty i jednostek brzegowych MW. Kilka dni przed wybuchem wojny, kpt. mar. int. Józef Szolc został wyznaczony na doradcę technicznego i oficera łącznikowego ds. intendentury przy Dowództwie Lądowej Obrony Wybrzeża.

We wrześniu 1939 r. w okresie mobilizacji i w czasie działań obronnych służby KPW Gdynia wniosły istotny wkład do realizacji wielu zadań w ramach lądowej obrony wybrzeża. Były to między innymi zadania zgromadzenia zapasów żywności na Kępie Oksywskiej dla 15000 ludzi na 60 dni oraz na Helu dla 5000 ludzi na 90 dni. Niesiono również pomoc w organizowaniu szpitali w Wejherowie i Kartuzach. W chwili wybuchu wojny , Komenda Portu Wojennego Gdynia podlegała dowódcy Floty, kontradmirałowi Józefowi Unrugowi. Po 3 września KPW Gdynia została podporządkowana dowódcy Lądowej Obrony Wybrzeża płk Stanisławowi Dąbkowi i przekształcona w kwatermistrzostwo Lądowej Obrony Wybrzeża. Walki w obronie Oksywia toczono do 19 września 1939 roku czyli do zakończenia działań żołnierzy Lądowej Obrony Wybrzeża.

Lata powojenne - Główny Port Marynarki Wojennej

Powojenne dzieje jednostki otwiera powołanie, rozkazem Naczelnego Dowódcy WP z 7 lipca 1945 roku - Głównego Portu Marynarki Wojennej. Do jego głównych zadań należało zaopatrywanie jednostek brzegowych i okrętów w żywność i umundurowanie, uzbrojenie, sprzęt techniczny i kwaterunkowy, materiały pędne i smary, opał, sprzęt sanitarny oraz lekarstwa. Ogniwami podległymi GPMW były Warsztaty Remontowe, Oddział Okrętów Pomocniczych i Przystani, wydziały: zaopatrzenia, organizacji i planowania, chemiczny, referat kwaterunkowo-eksploatacyjny, referat sanitarny oraz Centralna Składnica Sanitarna.

Rozkazem MON z 28 maja 1947 roku jednostka otrzymała nazwę Komenda Portu Wojennego Gdynia. Trzy lata później, w miejsce Kierownictwa Administracyjno-Technicznego MW powstało Szefostwo Tyłów MW (w 1953 roku zmieniono nazwę na Zarząd Tyłów MW). Rozwiązaniu uległy komendy portów w Gdyni, Świnoujściu i Kołobrzegu. Nowe Szefostwo Tyłów MW w całości przejęło ogniwa dotychczasowej struktury KPW Gdynia

Ponowne sformowanie Komendy Portu Wojennego Gdynia przeprowadzone zostało w 1957 roku. Przywrócone zostało również bezpośrednie podporządkowanie KPW Gdynia dowódcy Marynarki Wojennej. 1 lutego 1990 roku jednostka została podporządkowana 3. Flotylli Okrętów.

/3 Flotylla Okrętów

Tagi: