Muzeum II Wojny Światowej wydało album pt. „Życie codzienne żołnierzy Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie 1939-1947”. Zawiera on fotografie prezentujące codzienność żołnierzy służących w Polskich Siłach Zbrojnych w czasie wojny i tuż po jej zakończeniu. Zamieszczony w nim materiał fotograficzny pochodzi ze zbiorów Imperial War Museums w Londynie oraz Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku.

Selekcji i opracowania dokumentów do publikacji dokonali Mariusz Gąsior z londyńskiego Muzeum oraz dr Jan Szkudliński i Artur Wodzyński z gdańskiej instytucji.

- Naszym zamiarem było zaprezentowanie ogólnych zjawisk i sytuacji, w jakich znajdowali się żołnierze Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie w trakcie swojej służby. Zgodnie z zasadniczym podziałem życia każdego żołnierza w każdej armii, album dzieli się na części zatytułowane „na służbie” i „poza służbą” - wyjaśniają Autorzy we wstępie – W każdej z nich prezentujemy typowe zjawiska, z jakimi polski żołnierz stykał się w trakcie wypełniania obowiązków służbowych, jak również w czasie wolnym. Przygotowując projekt albumu, postanowiliśmy odejść od przedstawiania losów polskich żołnierzy poprzez historię jednostek czy starć.

Niniejsza publikacja poświęcona jest przede wszystkim codziennym czynnościom z życia żołnierzy, rzadziej wspominanym w pamiętnikach niż wydarzenia z walk. Oczywiście nie zabrakło też zdjęć dokumentujących sceny związane z bitwami i w czasie działań, gdyż wówczas okoliczności narzucały układ codziennych zdarzeń, i tu nie było już podziału dnia na czas służby i czas po służbie.

W poszczególnych rozdziałach znajdują się zdjęcia dokumentujące warunki mieszkaniowe na kwaterach, w drodze do wojska, w boju, codzienne ćwiczenia, jedzenie posiłków, warunki higieniczne, wspólne obchodzenie świąt, pobyt w szpitalu i leczenie. Zaś w części poza służbą pokazane są sytuacje z życia żołnierzy w czasie wolnym, czyli uprawianie sportu, spotkania z żołnierzami sojuszniczych armii, spotkania towarzyskie, a także zabawy ze zwierzętami, należącymi osobiście do któregoś z członków oddziału czy załogi okrętu, lub też stanowiące własność  jednostki.

W albumie poświęcono również miejsce służbie kobiet, gdyż przy Polskich Siłach Zbrojnych powołano formacje: Pomocniczą Służbę Kobiet, Pomocniczą Lotniczą Służbę Kobiet i Pomocniczą Morską Służbę Kobiet. W publikacji znalazł się rozdział opowiadający o życiu dzieci i młodzieży, co wiąże się z faktem, iż przy wojsku wyprowadzonym przez generała Władysława Andersa ze Związku Radzieckiego było kilka tysięcy młodych ludzi. Album zamyka rozdział „W rozterce” przedstawiający sytuację polskich żołnierzy po zakończeniu wojny i losy tych, którzy zdecydowali się wrócić do kraju lub pozostać na obczyźnie.

Zgodnie z tradycją dotychczas wydawanych albumów przez Muzeum II Wojny Światowej materiał ilustracyjny uzupełniony jest fragmentami relacji żołnierzy, którzy opowiadają o prezentowanych aspektach życia w wojsku.

- Dokonując wyboru, staraliśmy się dbać o sięganie po relacje dotychczas niepublikowane, a jeśli publikowane, to w niewielkich nakładach i mało znane – wyjaśniają Autorzy.

Publikacja jest już trzecim albumem z archiwalnymi zdjęciami z czasów II wojny światowej wydanym przez gdańskie muzeum.  Wcześniej ukazały się „Na Obcych ziemiach. Polacy na wychodźstwie w czasie II wojny światowej” oraz „Codzienności w cieniu terroru. Okupacja niemiecka w Polsce 1939-1945” w wersji polskiej i angielskiej.

Podpisy pod zdjęcia:

1. Żołnierze II Korpusu Polskiego, prawdopodobnie Pułku Ułanów Karpackich, rozbijają namioty o obozie. Bliski Wschód, 1943-1944 r. Ze zbiorów Muzeum II Wojny Światowej.

2. Wyjazd z Krasnowodzka nad Morzem Kaspijskim do Iranu, port Pahlavi, 1942 r. Fot. z albumu plut. Jana Malinowskiego. Ze zbiorów Muzeum II Wojny Światowej.

3. Ludność cywilna wita oddziały II Korpusu Polskiego wkraczające do Bolonii, 21 kwietnia 1945 r. Ze zbiorów Muzeum II Wojny Światowej.

4. Generał Władysław Sikorski i pułkownik Stanisław Sosabowski podczas inspekcji 1 Samodzielnej Brygady Spadochronowej, Szkocja, data nieznana. Fot. z kolekcji fotograficznej Witolda Jakubowicza. Ze zbiorów Muzeum II Wojny Światowej.

5. Żołnierz 1 Dywizji Pancernej udziela pomocy rannym kolegom podczas walk w Normandii, sierpień 1944 r. Ze zbiorów Muzeum II Wojny Światowej.

6. Żołnierze II Korpusu Polskiego z hinduskimi mulnikami na froncie włoskim, data nieznana. Fot. z albumu plut. Jana Malinowskiego. Ze zbiorów Muzeum II Wojny Światowej.

7. Szoferki polskiej sekcji First Aid Nursing Yeomanry (FANY), przy jednym ze swoich ambulansów. Szkocja, data nieznana, Fot. z zbioru kpt. Witolda Warchlewskiego.  Ze zbiorów Muzeum II Wojny Światowej.

8. Grupa żołnierzy polskich na Górze Oliwnej na tle panoramy Jerozolimy, 1943 r. Fot. ze zbioru Włodzimierza Dawidowicza. Ze zbiorów Muzeum II Wojny Światowej.

9 i 10. Sztafeta z ziemią z pobojowiska na Monte Cassino, 18 maja 1946 r. Ze zbiorów Muzeum II Wojny Światowej.

11. Uczniowie w bibliotece Szkoły Junaków i Młodszych Ochotniczek przy II Korpusie Polskim, 1942 r. Ze zbiorów Muzeum II Wojny Światowej.

12. Koncert na świeżym powietrzu, data i miejsce nieznane. Ze zbiorów Muzeum II Wojny Światowej.

13. Polscy lotnicy łamią się opłatkiem podczas kolacji wigilijnej w jednej z baz RAF w Wielkiej Brytanii, rok nieznany. Ze zbiorów Muzeum II Wojny Światowej.

14. Żołnierz II Korpusu Polskiego karmi Wojtka, niedźwiedzia syryjskiego adoptowanego przez żołnierzy kompanii w czasie przejścia z Persji do Palestyny, 1942 r. Ze zbiorów Muzeum II Wojny Światowej.

15. Żołnierze Samodzielnej Brygady Strzelców Karpackich na wycieczce konnej pod piramidami i Sfinksem w Gizie, Egipt, prawdopodobnie 1942 r. Ze zbiorów Muzeum II Wojny Światowej.

Chcesz być na bieząco z informacjami ze świata historii? Jesteśmy na facebooku polnocnej.tv. Szukaj nas na Twitterze oraz wyślij nam maila.