W I połowie XIX wieku podróżni musieli zmagać się z wieloma wyzwaniami. Informacji na ten temat dostarczają ówczesne przewodnik turystyczne, jak chociażby „Najnowszy przewodnik podróżny przez Niemcy, Francyją, Włochy i Szwajcaryją. Bardzo użyteczne i wygodne dziełko doręczne dla podróżujących wszelkiego stanu” wydany we Wrocławiu w 1832 roku.
Należało opracować plan podróży, ale zalecano także prowadzenie dziennika podróży, w którym można było zapisywać spostrzeżenia dotyczące odwiedzanych miejsc. W każdym większym mieście warto było nabyć jego plan aby „(…) obeznać się dobrze z położeniem i okolicą miasta, w którem przebywa.” Wskazano również, że „(…) do istotnych, a podróżującemu, zwłaszcza pieszemu, koniecznie potrzebnych rzeczy, należy paszport od właściwej władzy. Paszport ten w wielu krajach przez rezydujących ministrów oraz agentów podpisanym bywa.”
Podkreślono również, że podróże wymagają zdrowia i pieniędzy. Warto zwrócić uwagę na zagrożenia dotyczące tego pierwszego, ponieważ wiele z nich jest dość zaskakujących dla współczesnego odbiorcy. Nie należało przebywać w izbach wilgotnych, niskich, świeżo bielonych czy tynkowanych a zwłaszcza wilgotnych i zbutwiałych, jako szkodliwe wymieniano także bliskie obory i wychodki. Szkodliwe dla zdrowia było również „wilgotne odzienie, zimne noce, gęste lasy błotniste”.
Doradzano ostrożność w wyborze pokarmów i napojów – zalecano prostotę. Warto było zatem spożywać „dobrze wypieczony ale niezbyt świeży chleb”, cielęcinę, wołowinę, inne mięsne pieczenie (zwłaszcza ptactwo – oprócz kaczek i gęsi prawdopodobnie uważanych za ciężkostrawne), wołowinę, gotowane na miękko jaja, dojrzałe owoce. Pić można było wodę źródlana lub studzienną, słodkie lub kwaśne mleko, maślankę, piwo, wino latem zwłaszcza podczas upału wodę z sokiem cytrynowym. Odradzano natomiast potrawki mięsne, grzyby, jaja na twardo, zbyt tłuste potrawy z mąki. Co ciekawe podróżny miał się strzec używania nieznanych sobie wód mineralnych.
Zachęcano do odpoczynku podczas podróży którego nie warto było sobie omawiać. Jak zauważano „co do obcej pościeli należało być ostrożnym, i gdy nam się podejrzaną wydaje nie kłaść się w niej (…)” oraz położyć się na wierzchu i po prostu przykryć surdutem lub płaszczem. W krajach o cieplejszym klimacie takich jak Francji czy Włochy zalecano krótką drzemkę w południe.
W czasie podróży należało chronić oczy jako najbardziej wystawione na niebezpieczeństwa, zagrożeniem dla nich były kurzawa, zbyt jasne światło, wilgoć, silne wiatry, ”reflex płaszczyzny śniegiem pokrytej”.
W razie jak to określono „nadwyrężenia zdrowia zaraźliwą chorobą” trzeba było wystrzegać się mocniejszych trunków, jeść potrawy mleczne, pić serwatkę, extrakt tamarynkowy, a nawet napój z perzu a wreszcie udać się do „biegłego lekarza”.
Ważnym zagadnieniem praktycznym był problem właściwego gospodarowania pieniędzmi – konieczne było oszacowanie kosztów podróży koniecznie z pewną nadwyżką. Do ważniejszych wydatków zaliczały się: „poczta wraz z ubocznymi wydatkami dla postylionów lub woźnic na piwo, mostowe i. t. d., życie w drodze, życie w austeryjach [zajazdach-A. K.], prezenta dozorcom kasztelanom i. t. d. przy oglądaniu osobliwości; należy tu także wydatek dla najemnych sług, od powozów, i. t. d. do czego należy uczęszczanie na teatr, koncerta i. t. d.”. W podróż zalecano brać we Francji złote monety (dukaty. Luidory), a wNiemczech zwłaszcza północnych srebrne talary konwekcyjne, w Austrii i południowych Niemczech talary koronaty z liliami francuskimi, w północnych Włoszech i Francji z frankami. Zachęcano do korzystania z weksli i listów kredytowych, zamiast wożenia ze sobą zbyt dużych sum gotówki.
Wśród przedmiotów, które warto było wziąć ze sobą w podróż były czysta pościel, szkatułka do klejnotów, pism weksli, pieniędzy, papieru, atramentu piór, przybory do szycia, ołówki czarne i czerwone do rysowania, sztućce podróżne, puchar do picia, kompas, zamki i rygle do użycia podczas noclegów, pistolety dubeltowe dla obrony i oczywiście apteczkę podróżną.
Oprac. dr Anna Krüger Referat Ekspozycji i Dziedzictwa Urzędu Miejskiego w Pruszczu Gdańskim
Źródło: Najnowszy przewodnik podróżny przez Niemcy, Francyją, Włochy i Szwajcaryją. Bardzo użyteczne i wygodne dziełko doręczne dla podróżujących wszelkiego stanu, Wrocław 1832.
foto/ wikipedia.pl
Chcesz być na bieząco z informacjami ze świata historii? Jesteśmy na facebooku polnocnej.tv. Szukaj nas na Twitterze oraz wyślij nam maila.