Monument Anny Walentynowicz – zmarłej tragicznie w katastrofie lotniczej w Smoleńsku 10 kwietnia 2010 roku – autorstwa Stanisława Milewskiego powstał ze składek społecznych, w dużej mierze od członków NSZZ „Solidarność” (zebrano blisko 90 tysięcy złotych). Jak się okazało podczas uroczystości, głównym fundatorem pomnika był gdańszczanin Roman Rojek. Inicjatorem zbiórki i powstania pomnika było Stowarzyszenia „Godność”, a 25 czerwca 2015 roku Rada Miasta Gdańska podjęła uchwałę o jego powstaniu.

 

W uroczystości tłumnie wzięli udział gdańszczanie. Powitał ich prezydent Gdańska Paweł Adamowicz, który określił Annę Walentynowicz „suwnicową, która zmieniła losy świata”, nawiązując do pracy, którą wykonywała i historii strajku z 1980 roku, który wybuchł, gdy Annę Walentynowicz zwolniono ze Stoczni Gdańskiej. Następnie głos zabrał inicjator powstania pomnika Czesław Nowak, który podziękował wszystkim, którzy przyczynili się do powstania monumentu, w tym prezydentowi i Radzie Miasta Gdańska.

 

Odsłonięcia pomnika dokonali Janusz (syn) oraz Katarzyna i Piotr – wnuki Anny Walentynowicz. Wzruszony syn podziękował wszystkim za tak liczne przybycie i hojność przy zbiórce funduszy na pomnik. Wyraził nadzieję, że „pomnik stanie się symbolem tego, co nazywamy normalnością, tego że warto walczyć o godność i normalność ludzi pracy”. Następnie poświęcenia pomnika dokonał Metropolita Gdański ks. Arcybiskup Sławoj Leszek Głódź.

 

W uroczystości udział wzięli dawni koledzy z czasów solidarnościowego podziemia, m.in. Andrzej Gwiazda, Jan Karandziej i Antoni Macierewicz (obecnie wiceprezes PiS), który odczytał list od prezesa PiS Jarosława Kaczyńskiego oraz deklarował wyjaśnienie tajemnicy katastrofy smoleńskiej. Sekretarz stanu w kancelarii Prezydenta Rzeczypospolitej Maciej Łopiński odczytał z kolei list od prezydenta Andrzeja Dudy. Głos zabrał także przewodniczący NSZZ „Solidarność” Piotr Duda i wiceprezes Stowarzyszenia „Godność” Andrzej Osipów. Historyk i autor książki o Annie Walentynowicz Sławomir Cenckiewicz przypomniał najważniejsze fakty z jej biografii, a pieśni patriotyczne i solidarnościowe wykonał Jan Kołakowski.

Podczas uroczystości otwarto wystawę poświęconą życiu i walce Anny Walentynowicz, przygotowaną przez Instytut Pamięci Narodowej. Wystawę składającą się z jedenastu plansz można oglądać w najbliższych dniach przy monumencie.

 

 

Przypomnijmy, że 8 sierpnia 1980 roku, pięć miesięcy przed osiągnięciem wieku emerytalnego, Annę Walentynowicz dyscyplinarnie zwolniono z pracy w Stoczni Gdańskiej. Decyzja dyrekcji wywołała 14 sierpnia strajk, w czasie którego powstał Niezależny Samorządny Związek Zawodowy „Solidarność”. Pierwszym postulatem protestujących robotników było przywrócenie Walentynowicz do pracy.

Anna Walentynowicz zginęła w katastrofie lotniczej w Smoleńsku 10 kwietnia 2010 roku, w drodze na obchody 70. rocznicy zbrodni katyńskiej.

 

/fot. Jerzy Pinklas www.gdansk.pl