Na starych zdjęciach Gdańska możemy odkryć różne perełki, wiadomo nie od dziś. Ostatnio niemałą sensację wywołała fotografia zamieszczona na jednym z portali społecznościowych - przedstawiająca przedwojenny tramwaj ... w Sopocie.
W dyskusji, która rozpoczęła się kilka dni temu na profilu społecznościowym, internauci, miłośnicy historii Gdańska, przypomnieli, że tramwaj w Oliwie można było spotkać jeszcze w latach sześćdziesiątych. Widoczny na zdjęciu pojazd prawdopodobnie kursował z centrum Gdańska do Oliwy. Wątpliwości na to, że zdjęcie zostało wykonane w Sopocie raczej nie ma - z tyłu widać budynek w którym dzisiaj jest sklep nocny Gosia przy Niepodległości - zauważył jeden z internautów. To była 7-ka - potwierdził następny.
W komentarzach pojawiły się również informacje o śladach po dawnych liniach tramwajowych, na ul. Opackiej widać stare tory które pod wpływem czasu zaczęły się ujawniać na powierzchni. Oliwski tramwaj na zdjęciu w Sopocie to nie jedyna zapomniana linia, która może wywołać sensację.
Rozwój linii tramwajowych w Gdańsku
Koncesję na uruchomienie w Gdańsku tramwaju konnego otrzymała w 1871 berlińska firma Deutsche Pferdeeisenbahn-Gesellschaft (Niemieckie Towarzystwo Tramwajów Konnych). Od początku istnienia gdańska filia berlińskiej firmy borykała się z trudnościami finansowymi. W latach 1873 – 1879 powstało połączenie Oliwy z Gdańskiem linią tramwaju konnego (zajezdnia znajdowała się na rogu obecnej ul. Grunwaldzkiej i Pomorskiej). W 1877 roku ogłosiła upadłość i została wystawiona na licytację. Nabyła ją powołana w tym celu gdańska firma Otto Braunschweig und Oskar Kupferschmidt. Połączenie tramwajowe do Gdańska wzdłuż ul. Wita Stwosza powstało w 1901 roku. W 1908 powstała linia tramwajowa Oliwa–Jelitkowo z przystankiem początkowym na Starym Rynku pod Domem Bramnym tzw. Domem Zarazy. Była to linia turystyczno rekreacyjna, taką rolę również spełniała Oliwa w tym okresie.
Lata 1908-1910 , Stary Rynek w Oliwie i stojący tramwaj linii do Jelitkowa. (żródło: Fotopolska.pl)
Lata 1905-1914 , Am Markt w Oliwie. Z lewej domy od nr 9 do 11 (wysoki nie istniejący) a za ul. Kwietną nr 12. Z prawej widać dom nr 13 a tramwaj stoi na wys. Domu Zarazy. W głębi widać wzgórze Pachołek. (żródło: Fotopolska.pl)
fot. Stary Rynek Oliwski, 1940 (żródło: Fotopolska.pl)
W 1878 roku oddano do użytku jednotorową linię konnego tramwaju do Oruni, prowadzącą wzdłuż obecnego Traktu św. Wojciecha. W 1891 roku przedsiębiorstwo O. Braunschweiga i O. Kupferschmidta dysponowało 58 wagonami, zajezdnie znajdowały się we Wrzeszczu przy Mirchauer Weg (ul. Partyzantów), w Siedlcach przy Karthäuser Straße (ul. Kartuska), w Oruni przy Johann-Rickmers-Straße (ul. Gościnna).
Tramwaj elektryczny
Jako pierwsze oddano do eksploatacji linie do Oruni (wzdłuż obecnego Traktu św. Wojciecha) i Siedlec (wzdłuż obecnej ul. Nowe Ogrody). Nastąpiło to 12 VIII 1896 roku, a 27 tego miesiąca tramwaj elektryczny połączył Gdańsk z Wrzeszczem przez obecną ul. 3 Maja, al. Zwycięstwa i al. Grunwaldzką. Trasy do Oruni (początek: pętla uliczna na obecnej ul. Bogusławskiego) i Siedlec były jednotorowe, z mijankami w połowie drogi, zaś linia wrzeszczańska – dwutorowa. W kolońskiej firmie Herbrandt kupiono 45 wozów silnikowych, a wozy konnych tramwajów (po modernizacji) służyły jako przyczepy. Do końca 1896 roku wszystkie linie tramwaju konnego zostały zelektryfikowane.
Lata 1960-1970 , ul.Gościnna (żródło: Fotopolska.pl)
1965 , Zajezdnia techniczna "Orunia" (żródło: Fotopolska.pl)
1970 , Pętla tramwajowa Orunia przy ul. Gościnnej (żródło: Fotopolska.pl)
Przed wojną tramwaj podjeżdźał pod samą plażę w Brzeźnie
Powojenny tramwaj do Sopotu
W roku 1946 uruchomiono linie do Oruni, z Wrzeszcza (od ul. Waryńskiego) przez Brzeźno do Nowego Portu (10 VIII) oraz zbudowano nową linię Oliwa – Sopot, wiodącą wzdłuż al. Grunwaldzkiej z pętlą na obecnej ul. Reja (otwarcie 10 listopada). W początku 1946 roku połączono firmy komunikacyjne z Gdańska, Gdyni i Sopotu w przedsiębiorstwo Międzykomunalne Zakłady Komunikacyjne Gdańsk-Gdynia (MZKG-g). Odbudowę torowisk tramwajowych sfinalizowano w końcu 1947.
W 1971 przestała istnieć linia ze Śródmieścia na Orunię. Inaczej zaczął jeździć także tramwaj w Brzeźnie. Ostatnie tramwaje w Oliwie pamiętane są jeszcze przez mieszkańców dzielnicy w latach sześćdziesiątych. Dziś trudno znaleźć ślady po nich. Ciekawostką jest fakt, że koncepcję poprowadzenia tramwaju do starej Oliwy proponowali niedawno, jako swój autorski pomysł, studenci z Gdańska. Dobre pomysły wracają a historia lubi się powtarzać.
Chcesz być na bieżąco z informacjami ze świata historii? Jesteśmy na facebooku polnocnej.tv. Szukaj nas na Twitterze oraz wyślij nam maila.