Pomysł stworzenia w Gdańsku polskiej filharmonii narodził się tuż po wojnie. W 1945 roku Roman Kuklewicz stworzył Miejską Orkiestrę Symfoniczną. Pierwszy koncert orkiestra zagrała we wrześniu 1945 roku w sali Domu Katolickiego w Sopocie. Orkiestra szybko zaczęła liczyć 81 muzyków i z sukcesami grała w wielu salach. Poznajcie historię gdańskiej filharmonii.
W 1953 roku przeszła pod Ministerstwo Kultury i Sztuki i przyjęła nazwę Państwowa Filharmonia Bałtycka. W tym samym roku wraz ze studiem operowym przejęła pod zarządzanie dawną halę sportową na obecnej al. Zwycięstwa 15 w Gdańsku. Była to dawna ujeżdżalnia koni przy Wielkiej Alei, przebudowana w okresie Wolnego Miasta Gdańska na halę sportową. Odbywały się tutaj mecze bokserskie, ale również i wiece partii nazistowskiej. Po wojnie w budynku odbył się proces gdańskiego gauleitera NSDAP Alberta Forstera, skazanego na śmierć za zbrodnie przeciwko narodowi polskiemu i ludobójstwo.
W latach 1952–1957 przebudowano budynek przy Alei Zwycięstwa. Powstała scena o wielkości 19 × 20 m, zaplecze z garderobami i kieszeniami scenicznymi. Ówczesna widownia mieściła 715 miejsc na parterze i 118 na balkonie.
W 1975 zainaugurowała swoją działalność Gdańskiej Orkiestry Symfonicznej, która od następnego roku funkcjonowała jako Orkiestra Filharmonii Bałtyckiej. Brak własnej sali owocował dużą działalność koncertową w salach zewnętrznych. W Trójmieście były to: sala w Domu Technika NOT, Teatr Miniatura, Teatr Wybrzeże czy Teatr Miejski w Gdyni.
Dwie instytucje kulturowe w jednym miejscu nie mogły się jednak sprawnie rozwijać. Dążono więc do podziału opery i filharmonii, który formalnie nastąpił w 1994 roku. Powstały wtedy: Państwowa Opera Bałtycka i Państwowa Filharmonia Bałtycka. W 1998 roku zmieniono nazwę filharmonii na Polską Filharmonię Bałtycką, zaś dwa lata później sejmik województwa nadał jej imię Fryderyka Chopina.
Ku własnej siedzibie
W styczniu 1994 nastąpił administracyjny podział Państwowej Opery i Filharmonii Bałtyckiej na dwie samodzielne instytucje: Państwową Operę Bałtycką i Państwową Filharmonię Bałtycką. Przemianowanie Państwowej Filharmonii Bałtyckiej na odbyło się na mocy zarządzenia wojewody gdańskiego z 22 XII 1998, a uchwałą z 6 III 2000 Sejmik Województwa Pomorskiego.
W 1996 roku pojawiła się szansa posiadania własnej sali koncertowej. Dyrektor Roman Perucki będąc gościem w szwedzkim Norrkoeping zobaczył adaptację dawnej elektrociepłowni na centrum kultury.
- Po miesięcznej podróży już miałem wracać do kraju, gdy przyjaciele zaprosili mnie do oddalonej o 150 km od Sztokholmu miejscowości. Na wyspie, w budynkach po starej elektrociepłowni mieściła się filharmonia z wodospadem, pośrodku obszernego foyer. A oprócz niej – muzeum, restauracje, tawerny i puby – słowem, prawdziwe centrum kulturalne. Wtedy pomyślałem o wyspie Ołowiance i o starej elektrociepłowni, która miała ulec likwidacji. Dlaczego by nie zbudować czegoś takiego w Gdańsku? Natychmiast po przyjeździe, gdy tylko zszedłem z promu, pojechałem na Ołowiankę. Popatrzyłem i powiedziałem sobie – tutaj zbudujemy nową filharmonię! - wspominał Perucki
Elektrociepłownia Wybrzeże chętnie przekazała elektrownię, która powstała w roku 1898, zaś po 1945 pełniła funkcję elektrociepłowni. Inwestorami była berlińska firma Siemens & Halske a budowla reprezentowała styl neogotycki.
O mocy elektrowni pierwotnie stanowiły trzy kotły parowe i dwa generatory prądu stałego o mocy 220 kW. Każdy zapewniał rozświetlenie około 6,2 tys. żarówek.
Projekt architektoniczny nowej siedziby stworzył inż. Architekt Marcin Kozikowski, a źródłami finansowania były fundusze Urzędu Marszałkowskiego Województwa Pomorskiego oraz środki unijne. Nie była to jednak łatwa przebudowa. Trwała od 1998 do 2007 roku i była pionierskim projektem tego typu w Polsce. Dzięki niej filharmonia mogła się rozwijać i stać jedną z najbardziej szanowanych przez melomanów orkiestr w Polsce. W budynku na Ołowiance odbywają się też występy kabaretów, zespołów muzycznych czy konferencje.
Piotr Celej
Chcesz być na bieząco z informacjami ze świata historii? Jesteśmy na facebooku polnocnej.tv. Szukaj nas na Twitterze oraz wyślij nam maila.