Muzeum Regionalne i Komitet Honorowy Obchodów 100-lecia urodzin Adama Giedrysa zapraszają na poświęconą mu wystawę w siedzibie Muzeum Regionalnego w Szczecinku. Otwarcie 22 marca 17:00, będzie ją można oglądac do 6 maja.
Kto zacz?
Giedrys skończył technikum i zdobył tytuł mistrza krawieckiego w Wilnie, leżącym ówcześnie w granicach Polski. Prowadził później zakład krawiecki w Nowym Dworze. W czasie II wojny światowej był łącznikiem o pseudonimie „Benhal” w AK na okręg wileński.
Po wojnie, w 1946 r. osiedlił się w Szczecinku. W 1948 r. został aresztowany za „antykomunistyczną działalność” w 60-osobowym Bojowym Oddziale Armii dowodzonym przez Stefana Pabisa. Był więziony (głównie we Wronkach) do 1953 r., kiedy to trafił do szpitala z gruźlicą nerek. Z trudem uratowano mu życie w szpitalu w Olsztynie.
Według jego córki (obecnie profesor mikrobiologii) Stefanii Giedrys - Kalemby pobyt w szpitalu przyczynił się do jego późniejszego zainteresowania astronomią.
Po powrocie do domu poświęcił się nauce. Skonstruował swoją pierwszą lunetę z soczewek ze zwykłych okularów. Z pomocą władz miasta, życzliwych ludzi i firm w 1958 r. zbudował na dachu kamienicy w której mieszkał (ul. Kościuszki 10 w Szczecinku) kopułę obserwacyjną, w której zainstalował samodzielnie skonstruowany teleskop dający powiększenie 1250 razy.
Giedrys bywał na zagranicznych kongresach astronautyczno-astronomicznych, prowadził też korespondencję z ośrodkami naukowymi na całym świecie i z astronautami.
Kilka razy w roku organizował astronomiczne odczyty i seminaria zawsze z udziałem profesjonalnego astronoma. Latem były to obozy dla młodzieży w Radaczu (uczestnikiem jednego z nich był Kapitan Żeglugi Wielkiej Zbigniew Suplicki). Sprowadzał, wtedy trudno dostępne, filmy o astronautyce. Przyjmował zorganizowane wycieczki młodzieży szkolnej.
Jako pierwszy Polak otrzymał z NASA próbkę gruntu księżycowego z misji Apollo 11 z 1969 roku, która poza wielkimi ośrodkami naukowymi prezentowana była tylko w Szczecinku w 1971. W maju 1998 podobną próbkę gruntu księżycowego otrzymał z NASA Jarosław Brancewicz. Próbka ta była prezentowana na jedynej oficjalnie zatwierdzonej przez NASA wystawie w Szczecinku. Po raz drugi Jarosław Brancewicz sprowadził próbkę gruntu księżycowego do Polski we wrześniu 2010. Po zawirowaniach związanych z transportem skała księżycowa została pokazana w Częstochowie, władze Szczecinka nie były tym zainteresowane. W Szczecinku odbyło się kilka zamkniętych prezentacji dla min. dzieci z przedszkola „Miś”, SP-1, filatelistów i społeczności romskiej.
Chcesz być na bieząco z informacjami ze świata historii? Jesteśmy na facebooku polnocnej.tv. Szukaj nas na Twitterze oraz wyślij nam maila.