Żuławy, dzwonnice i mennonici

W Elbląskim Rogarcie chwalą się, że mają jedyną istniejącą, mennonicką dzwonnicę. Tymczasem podobny, ale znacznie starszy obiekt stoi sobie w Wiślinie w Powiecie Gdańskim.

Relikty osadnictwa holenderskiego w Polsce stanowią od pewnego czasu ważny podmiot badań konserwatorów zabytków. Jak podaje Stowarzyszenie Konserwatorów Zabytków, te unikalne obiekty otrzymaliśmy w spadku po osadnikach holenderskich, pochodzących z Fryzji i Flandrii, którzy na terenie Polski pojawili się na początku XVI wieku. Terenami, które były przez nich zasiedlone są przede wszystkim ziemie położone wzdłuż głównych cieków wodnych - Wisły (od Kozienic po Żuławy Wiślane), Warty (woj. poznańskie), Bzury (ok. Łęczycy), Bugu. Pierwszymi kolonistami byli Holendrzy, w późniejszym okresie (XVIII w.) głównie rolnicy niemieccy z Dolnych Niemiec oraz włościanie polscy. Stąd właśnie na określenie kolonistów wzięła się spolszczona nazwa "olęder" oznaczająca już wtedy nie tylko narodowość osadników, ale również system gospodarowania przyniesiony z Holandii. Jak podkreśla Stowarzyszenie Konserwatorów Zabytków, fenomen osadnictwa holenderskiego w Polsce niestety nie doczekał się do tej pory pełnego opracowania. Konserwatorzy stworzyli co prawda katalog zabytków post – olenderskich, ale nie ma tam wszystkiego. Nie wyjaśniono na przykład kwestii dzwonnic. Mieszkańcy Rozgartu koło Elbląga chwalą się na świecie dzwonnicą mennonicką wybudowaną pod koniec XIX wieku, tytułując ją „Jedyną taką na świecie”. Tymczasem w Wiślinie w Powiecie Gdańskim możemy cieszyć oko znacznie starszym obiektem tego typu. To pochodząca z 1792 roku, drewniana bramo – dzwonnica, stojąca na dawniej menonickiej a dziś katolickiej nekropolii. Jej budowniczym był Jakub Jentzen. Obiekt jest wpisany od 1973 roku do rejestru zabytków województwa pomorskiego . W 2006 roku przeszedł gruntowny remont. To nie koniec ciekawostek związanych z cmentarzem w Wiślinie. Prawie wszyscy już zapomnieli, że w pobliżu miejsce miała potyczka wojsk napoleońskich z rosyjskimi. Poległych Francuzów pochowano właśnie na Wspomnianym cmentarzu. Mogiłę po II Wojnie Światowej ekshumowano.

(red.) fot. Powiat Gdański

Chcesz być na bieząco z informacjami ze świata historii? Jesteśmy na facebooku polnocnej.tv. Szukaj nas na Twitterze oraz wyślij nam maila. 

Tagi: