Tadeusz Tański - niepokorny geniusz

Był uparty i ekscentryczny. Jego trudny charakter równoważył geniusz i niezwykła innowacyjność. Tadeusz Tański konstruował dla Polski pierwsze samochody i walczył w konspiracji.
 
Urodził się 11 marca 1892 r. Tański, jako młody człowiek, angażował się w działalność na rzecz odzyskania niepodległości przez Polski, zniewolonej od końca XVIII w.  przez Rosję, Prusy i Austrię. Studiował w Paryżu i konstruował silniki lotnicze dla Francuzów i Brytyjczyków. Mając 23 lata, stworzył dwunastocylindrowy silnik do samolotów – będący wówczas największą maszyną tego typu na świecie.
 
Po odzyskaniu niepodległości przez Polskę w1918 r. wrócił do kraju. W niezwykle szybkim tempie skonstruował jeden z pierwszych polskich samochodów pancernych, który trafił na front w 1920 r. Polacy walczyli wtedy z bolszewicką Rosją, która próbowała podbić Europę w imię zbrodniczego komunizmu. 
 
W 1922 r. rozpoczął pracę w Centralnych Warsztatach Samochodowych. Tam w ciągu dwóch lat skonstruował pierwszy samochód oparty na polskiej konstrukcji o nazwie CWS T-1. Pojazd w znacznej części (łącznie z silnikiem) mógł zostać zmontowany za pomocą jednego klucza szczękowego. Samochody konstrukcji Tańskiego kupowała administracja państwowa i resort wojskowy. Pierwszym nabywcą był ówczesny prezydent Polski Ignacy Mościcki.
 
Polski wynalazca stanął również do konkursu na stworzenie dwucylindrowego silnika (pojemność 750 cm³) mającego napędzać radiostację polową. Jednym z jego konkurentów był brytyjski potentat Douglas. Silnik wyprodukowany przez Anglików przestał pracować po 400, a maszyna Tańskiego po 1000 godzinach. Pracowałby dłużej, gdyby nie to, że komisja konkursowa uznała wynik za wystarczający do zwycięstwa i wyłączyła silnik. 
 
W 1939 r. Niemcy rozpętały II wojnę światową i rozpoczęły okupację Polski. Tadeusz Tański zaangażował się wtedy w działalność konspiracyjną na rzecz swojego kraju. Gdy III Rzesza Niemiecka rozpoczęła „akcję AB”, która miała na celu wymordowanie elit intelektualnych Polski, 3 lipca 1940 r. aresztowano także Tańskiego, a następnie wywieziono go do niemieckiego obozu koncentracyjnego w Auschwitz. Polski wynalazca odmówił współpracy z hitlerowskim reżimem i został przez Niemców zamordowany 23 marca 1941 r. 
 
oprac. KLB
foto/Na zdjęciu Tadeusz Tański przy samochodzie CWS T-1. Autor nieznany - Auto, ilustrowane czasopismo sportowo-techniczne, Rok VIII, Nr 6, 1929, Domena publiczna, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=104941859
 

Chcesz być na bieząco z informacjami ze świata historii? Jesteśmy na facebooku polnocnej.tv. Szukaj nas na Twitterze oraz wyślij nam maila. 

Tagi: